Niedawno opinię publiczną zelektryzowała wiadomość o sprzedaży alkoholu w opakowaniach, które do złudzenia przypominają musy owocowe dla dzieci (tak zwane alko-tubki) oraz wprowadzonej nowości na dziale z mrożonkami – alko-lodach. Nowe formy sprzedaży alkoholu wywołują znaczny sprzeciw społeczny, szczególnie, że zasady wynikające z ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nie korespondują z obecnymi realiami handlowymi. Planowana nowelizacja ustawy ma na celu radykalne ograniczenie sprzedaży produktów alkoholowych, ujednolicenie formy opakowań i etykiet towarów zawierających alkohol oraz ograniczenie prowadzenia działań reklamowych i promocyjnych towarów z procentami. Ponadto do ustawy planowane jest dodanie bezwzględnego zakazu sprzedaży alkoholu w internecie.
Proponowane zmiany
•Uzupełnienie definicji promocji – rozważane jest zakazanie sprzedaży promocyjnej piwa, w tym promocji cenowych, czyli popularnych zabiegów sprzedażowych, np. 8 + 8 gratis. Rozpatrywane jest również ograniczenie dotychczas dopuszczalnej promocji i reklamy napojów alkoholowych na specjalnie wydzielonych stoiskach w miejscu sprzedaży.
•Analizowane jest również wprowadzanie ceny minimalnej za gram alkoholu lub radykalne zwiększenie wymiaru akcyzy. Podnosi się, że alkohol w Polsce jest zbyt tani i łatwo dostępny.
•Zaostrzenie przepisów karnych – kary za nielegalną reklamę i promocję mogą wzrosnąć nawet do 750 tys. zł. Za złamanie tego zakazu planowane jest również wprowadzenie kary ograniczenia wolności. Pojawiają się również plany wykraczające poza podwyższenie wymiaru kar. Rozważane jest wprowadzenie kar o charakterze administracyjnym, których zastosowanie byłoby znacznie szybsze i nie wymagałoby przeprowadzenia postępowania sądowego.
•Sprzedawca będzie miał obowiązek weryfikacji wieku osoby, co do której zachodzi podejrzenie, że nie jest pełnoletnia. Dotychczas sprzedawca miał tylko takie prawo. Rozważane zmiany mają na celu wsparcie pracowników, którym często przełożeni zakazywali sprawdzania dokumentów potwierdzających wiek osób nabywających trunki.
•Alkohol nie będzie mógł przyjąć innej formy, niż płynna. Miałoby to zapobiec wprowadzaniem do obrotu produktów alkoholowych, które przypominałyby np. musy owocowe czy lody.
•Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pracuje nad rozporządzeniem, które nakazywałoby sprzedaż napojów spirytusowych o pojemności do 200 ml wyłącznie w butelkach i puszkach.
•Zgodnie z rozporządzeniem, prezentacja i opis takich napojów nie mogłyby wprowadzać
w błąd odnośnie do danych umożliwiających identyfikację środka spożywczego oraz odróżnienie go od innych środków spożywczych, w szczególności środków spożywczych przeznaczonych dla dzieci. Na etykietach planowane jest wprowadzenie odpowiednich ostrzeżeń.
•Projekt rozporządzenia zakłada również zagwarantowanie okresu przejściowego, dzięki któremu podmioty wprowadzające na rynek alkohol, będą miały czas na dostosowanie swojego asortymentu do nowych warunków sprzedaży. Planowany jest 30-dniowy okres karencji, w którym napoje spirytusowe wprowadzone do obrotu przed dniem wejścia w życie rozporządzenia mogą pozostać w obrocie.
•Ministerstwo Zdrowia rekomenduje również wprowadzenie przepisów zakazujących sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych w godzinach 22:00-06:00.
•Dodatkowo rozważane jest wprowadzenie bezwzględnego zakazu sprzedaży alkoholu przez internet
•Jednocześnie planowane jest uregulowanie kwestii elektronicznych wyrobów tytoniowych. Proponowane zmiany miałyby zakazywać sprzedaży osobom poniżej 18 roku życia papierosów elektronicznych z płynem, który nie zawiera nikotyny. Planowane jest również ograniczenie sprzedaży w automatach i przez Internet. Zakazane miałyby być również saszetki z syntetyczną nikotyną.
Co to oznacza?
•Działy marketingowe i sprzedaży producentów napojów alkoholowych będą musiały zrewidować strategie pod kątem zaostrzonego zakazu promocji i reklamy tych produktów.
•Producenci będą zobowiązani do zmiany opakowań swoich produktów, tak aby nie były podobne do towarów spożywczych lub przeznaczonych dla dzieci.
•Sklepy będą zobligowane do przeszkolenia swoich pracowników pod kątem bezwzględnego obowiązku sprawdzania wieku klientów nabywających alkohol oraz dbania, aby alkohol został umieszczony w odpowiednim miejscu, czyli na wyznaczonym stoisku do sprzedaży alkoholu.
Rekomendacje
•Zmiana strategii marketingowej oraz promocja odpowiedzialnego spożycia alkoholu; •Szkolenie sprzedawców oraz działów marketingu;
•Wycofanie z oferty produktów alkoholowych przypominających produkty spożywcze lub produkty dla dzieci.
•Przygotowanie ekspozycji towarów w sklepach, tak aby produkty alkoholowe i produkty dla dzieci znajdowały się w innych miejscach;
•Wprowadzenie alternatyw np. napojów bezalkoholowych;
•Monitorowanie zmian w przepisach.
Autorzy: r.pr. Joanna Skrzeczkowska, apl.adw. Maciej Poznański