1. Prezes UOKiK nałożył ponad 405 mln zł kary na KIA Polska oraz 11 dealerów marki za zmowę cenową oraz podział rynku. Najwyższą karę (ponad 331 mln zł) dostała KIA Polska. Kary finansowe w wysokości ponad 1,5 mln zł zostały nałożone także na osoby fizyczne (menagerów).
Prezes UOKiK ustalił, że KIA Polska ingerowała w politykę cenową dealerów. Organizator sieci przekazywał dystrybutorom cenniki oraz informował ich o wysokościach maksymalnych rabatów, jakich mogli udzielać klientom. To powodowało, że dealerzy nie mogli konkurować między sobą o klientów. KIA Polska sprawdzała, czy dystrybutorzy stosują się do tych ustaleń.
KIA Polska oraz jej dealerzy mieli również dokonać podziału rynku. Dealerzy mogli sprzedawać pojazdy jedynie klientom, którzy mieszkają lub prowadzą działalność najbliżej ich salonu. Podział rynków dotyczył też zamówień składanych u dealerów przez ośrodki szkolenia kierowców.. KIA Polska udzielała wsparcia sprzedaży samochodów do nauki jazdy jedynie tym dealerom, którzy wygrali w danym województwie przetarg na dostawę pojazdów do wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego.
2. Kolejne przeszukania Prezesa UOKiK
Prezes UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie możliwego porozumienia ograniczającego konkurencję na rynku sprzedawców dronów, akcesoriów do nich, gimbali i kamer sportowych. Zdaniem Prezesa UOKiK przedsiębiorcy mogli zawrzeć nielegalne porozumienie ustalające ceny produktów JI, DJI Enterprise i DJI Agriculture. Za produkcję urządzeń tych marek odpowiada podmiot posiadający siedzibę w Chinach – SZ DJI Technology. W ramach postępowania Prezes UOKiK przeprowadził przeszukanie u czterech przedsiębiorców z tej branży. Jest to już kolejne przeszukanie Prezesa UOKiK w tym roku. Można zauważyć, że w tym roku liczba przeszukań prowadzonych przez Prezesa Urzędu będzie większa, niż w poprzednim roku.
3. Prezes UOKiK wydał dwie decyzje wobec spółki Dell.
W pierwszej decyzji Prezes UOKiK zobowiązał spółkę do zmiany modelu sprzedaży. Zdaniem Prezesa UOKiK polegał on na tym że w przypadku, gdy jeden z autoryzowanych sprzedawców zgłosił w wewnętrznym systemie rejestracji potencjalną transakcję z danym klientem instytucjonalnym lub biznesowym, wówczas Dell mógł uniemożliwiać pozostałym partnerom handlowym przedstawienie konkurencyjnych ofert cenowych temu samemu klientowi, nawet na jego wyraźną prośbę. Zdaniem Prezesa UOKiK mogło to stanowić niedozwolony podział rynku, a w konsekwencji pozbawić przedsiębiorców lub instytucje publiczne zakupu sprzętu marki Dell w atrakcyjniejszych warunkach cenowych czy technologicznych.
Natomiast w drugiej decyzji Prezes UOKiK nałożył karę pieniężną w wysokości 6 mln zł (1,38 mln euro) na Dell za udzielenie nieprawdziwych informacji w trakcie trwania postępowania wyjaśniającego. Jak wynika z decyzji, spółka miała trzykrotnie przedstawić Prezesowi UOKiK nieprawdziwe i wprowadzające w błąd informacje dotyczące przedsiębiorców, którym Dell nie przedstawił ofert cenowych oraz przyczyn nieprzedstawienia tych ofert. Warto dodać, że maksymalna wysokość kary, jaką Prezes UOKiK może nałożyć z tego tytułu to 50 mln euro.
4. Komisja Europejska nałożyła karę na České dráhy i Austriackie Koleje Federalne za zmowę mającą na celu wykluczenie wspólnego konkurenta
Komisja Europejska nałożyła karę na czeskie koleje („ČD ) i Österreichische Bundesbahnen („ ÖBB ”), czesko-austriackie spółki kolejowe w łącznej wysokości 48,7 mln euro za naruszenie unijnych przepisów antymonopolowych. Według KE obydwie spółki zmówiły się, aby uniemożliwić nowemu podmiotowi, RegioJet , dostęp do używanych wagonów, ograniczając w ten sposób konkurencję na rynku przewozów pasażerskich koleją. Po przeprowadzonych w 2022 r. przesukaniach KE ustlaiła, że obie spółki:
- zmówiły się, aby zaplanować sprzedaż wagonów, tak aby RegioJet nie mógł kupić używanych wagonów ÖBB.
- zmodyfikowały procedury sprzedaży używanych wagonów ÖBB, aby ČD mogła kupić wagony zamiast RegioJet.
- uzgodniły, że na używane wagony ÖBB, którymi nie była zainteresowana firma ČD, zostanie wybrany inny nabywca niż RegioJet.
- wymieniały poufne informacje o ofertach i stopniu zainteresowania innych oferentów biorących udział w sprzedaży.
Warto dodać, że kara finansowa nałożona przez KE na ÖBB została obniżona o 45% z uwagi współpracę spółki z KE oraz stopień, w jakim dostarczone przez spółkę dowody pomogły Komisji udowodnić istnienie kartelu.
5. Wyrok SOKiK w sprawie na Jeronimo Martins Polska – sąd po stronie Prezesa UOKiK
Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał wyrok w którym podtrzymał decyzję Prezesa UOKiK nakładającą karę finansową na Jeronimo Martins Polska S.A. w sprawie nadużywania przewagi kontraktowej.
W decyzji z 2020 r. Prezes UOKiK stwierdził, że JMP stosowało praktyki nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową, polegających na pobieraniu od dostawców produktów rolnych lub spożywczych środków pieniężnych w postaci udzielanych przez dostawców rabatów na podstawie zawieranych na koniec okresu rozliczeniowego porozumień bez uzgodnienia przed rozpoczęciem danego okresu rozliczeniowego wysokości tych rabatów oraz warunków ich przyznania. Według Prezesa UOKiK w ciągu trzech lat (tj. 2018, 2019 i 2020) spółka JMP zarobiła na zakwestionowanych praktykach ponad 600 mln zł, a jej i miały dotknąć ponad 200 podmiotów, przy czym 80 proc. dotyczyło dostaw owoców i warzyw. Prezes UOKiK nałożył na Jeronimo karę w rekordowej wysokości – 723.381.476,56 zł.
Spółka złożyła odwołanie od decyzji Prezesa UOKiK i po czterech latach Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał wyrok. Choć podtrzymał zasadność decyzji Prezesa UOKiK, to jednak zdecydował się obniżyć karę do 506 mln zł. Nie zostało jeszcze opublikowane uzasadnienie orzeczenia.
Teraz sprawa zapewne trafi do Sądu Apelacyjnego.
6. Wyrok TSUE w sprawie INTEL – koniec batalii sądowej?
24 października 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok w sprawie C-240/22 P dotyczącej spółki Intel. Jest to sprawa, która rozpoczęła się jeszcze w latach 90 XX wieku. W 2009 r. Komisja Europejska wydała decyzję w której stwierdził, że Intel nadużył pozycji dominującej (naruszając art. 102 TFUE) poprzez przyznawanie rabatów lojalnościowych producentom sprzętu informatycznego oraz dystrybutorowi komputerów stacjonarnych. Na tej podstawie KE nałożyła 1,06 mld euro kary na Intel. Spółka wzniosła skarg na decyzję KE, którą w 2014 r. Sąd UE oddalił. Jednakże spółka wniosła odwołanie do TSUE, który uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę sądowi niższej instancji do ponownego rozpoznania. Następnie w 2022 r. Sąd UE orzekł ponownie, tym razem na korzyść Intel, stwierdzając częściową nieważność decyzji i uchylając w całości gigantyczną grzywnę. Odwołanie od wyroku Sądu UE wniosła KE.
W październikowym wyroku TSUE oddalił wszystkie podniesione przez KE zarzuty. Uzasadniając swoje stanowisko TSUE podkreślił, że obowiązkiem sądu UE jest dokładne zbadanie wszystkich argumentów, które mogą dotyczyć zarówno zgodności ocen dokonanych przez komisję z zasadami, według których przeprowadza się test równie skutecznego konkurenta, jak i mocy dowodowej okoliczności faktycznych.
7. Umorzenie postępowań antymonopolowych w sprawie Polsat i Discovery
Prezes UOKiK umorzył dwa postępowania antymonopolowe dotyczące rynku usług telewizyjnych. W ramach postępowań antymonopolowych Prezes UOKiK postawił zarzuty Telewizji Polsat i czterem spółkom z grupy Discovery (Discovery Communications Europe, Discovery Communications Benelux, Discovery Polska i Eurosport). Prezes UOKiK wszczynając w kwietniu 2021 r. postępowania podejrzewał, że przedsiębiorcy mogli narzucać operatorom sprzedaż pakietów zawierających programy telewizyjne wyprodukowane przez siebie lub w ramach swoich grup kapitałowych.
Według Prezesa UOKiK operatorzy telewizji musieli umieszczać część nabywanych programów w tzw. pakietach podstawowych, czyli pakietach oferowanych i trafiających do najszerszej grupy odbiorców detalicznych. W konsekwencji również i konsumenci mogli nie mieć wyboru w postaci kupienia mniejszego pakietu u operatora telewizji i tym samym mogli być zmuszeni do kupowania większego pakietu, nawet gdyby nie byli zainteresowani niektórymi programami.
Ostatecznie Prezes UOKiK uznał, że brak jest dostatecznych dowodów świadczących o tym, aby operatorzy mieli możliwość umieszczania programów w dowolnych pakietach, a zdecydowana większość z nich nie przeniosłaby żadnego z nadawanych programów Telewizji Polsat i spółek z grupy Discovery do innego pakietu niż ten, w którym jest nadawany obecnie. Ponadto operatorzy wskazywali, że otrzymywane przez nich oferty Telewizji Polsat i spółek z grupy Discovery są dla nich akceptowalne, a oferowane hurtowe pakiety programów są wystarczająco dopasowane do ich potrzeb.
8. Wszczęcie postępowania w sprawie META
Prezes UOKiK wszczął postępowanie wyjaśniające po zmianach wprowadzonych w serwisie Facebook przez spółkę zarządzającą tą platformą z amerykańskiej grupy Meta (Meta Platforms Ireland).
Jak podaje Prezes UOKIK treści polskich wydawców na platformie wyświetlane są w postaci pojedynczego odnośnika, a nie jak to było dotychczas, jako graficzny podgląd materiału. Zmiana mogła spowodować niższe zainteresowanie treściami dziennikarskimi oraz zmniejszyć liczbę odsłon artykułów. Celem postępowania prowadzonego przez Prezesa UOKiK, aby sprawdzić praktyki właścicieli mediów społecznościowych, w szczególności, czy w ten sposób Meta mogła nadużyć swojej pozycji rynkowej.
Zmiana w sposobie wyświetlania niektórych treści na Facebooku może być reakcją Mety na implementację w Polsce unijnej dyrektywy o prawach autorskich (DSM). Nowelizacja gwarantuje wydawcom prasowym i twórcom audiowizualnym wynagrodzenie za udostępnianie swoich treści na platformach cyfrowych.
9. Aktualizacja wyjaśnień w sprawie kontroli koncentracji
Prezes UOKiK zaktualizował Wyjaśnienia w sprawie kryteriów i procedury zgłaszania zamiaru koncentracji Prezesowi UOKiK W nowej wersji Prezes UOKiK sprecyzował zasady zgłaszania transakcji eksterytorialnych polegających na utworzeniu wspólnego przedsiębiorcy. Konkretnie, kryteria kiedy zagraniczna koncentracja może wywoływać skutki w Polsce i podlega kontroli Urzędu.
Zdaniem Prezesa UOKiK w przypadku takich koncentracji jak fuzje, przejęcia kontroli, czy nabycie mienia (o charakterze transgranicznym) nie tworzą wątpliwości co do oceny, czy koncentracje takie mogą wywoływać skutki na terytorium RP. Jednakże w przypadku koncentracji polegających na utworzeniu wspólnego przedsiębiorcy przy ocenie spełnienia przesłanki skutku na terytorium RP należy według Prezesa Urzędu uwzględnić także przedmiot i zasięg działalności tego podmiotu, a mianowicie czy ta działalność będzie oddziaływać na terytorium RP lub jego część. Jeśli rynki na których będzie działał tworzony przedsiębiorca lub rynki na których będą istniały powiązania wertykalne pomiędzy tym przedsiębiorcą a aktywnymi uczestnikami, nie będą obejmowały terytorium Polski lub jego części, należy uznać, iż przesłanka skutku na terytorium RP nie będzie spełniona.
10. Sprawozdanie Prezesa UOKiK za 2023
Prezes UOKiK opublikował sprawozdanie podsumowujące swoją działalność za rok 2023. Jest to interesująca lektura, ponieważ w sposób kompleksowy przedstawia działalność Urzędu w różnych dziedzinach. Według sprawozdania Prezes UOKiK wydał w 2023 r. 1080 decyzji – 395 w obszarze ochrony konkurencji i 685 w obszarze ochrony konsumentów oraz nałożył łącznie 612,3 mln zł kar finansowych. W sprawozdaniu można znaleźć szereg informacji także na temat bieżącej pracy UOKiK oraz pracowników Urzędu.
Sprawozdanie dostępne jest na stronie internetowej Urzędu: https://uokik.gov.pl/sprawozdanie-z-dzialalnosci-uokik-za-rok-2023-wersja-cyfrowa
Autor: apl. adw. Wojciech Wydmański