Lipiec 2020 r. był w UOKIK miesiącem wyjaśnień. Najpierw pojawiły się wyjaśnienia dotyczące stosowania nowych przepisów o kontroli inwestycji zagranicznych w polskie firmy. Na sam koniec miesiąca Urząd opublikował wyjaśnienia w sprawie tego jak będą obliczane kary dla menadżerów firm, które naruszyły prawo konkurencji.
Będzie więcej kar dla menadżerów?
Samą możliwość nakładania sankcji na menadżerów istnieje od ponad 5 lat. Można powiedzieć, że wytyczne pojawiły się z „drobnym” opóźnieniem. Z drugiej strony spraw, w których za naruszenie reguł konkurencji ukarano władze firmy było bardzo niewiele. Czy to oznacza, że powinniśmy spodziewać się zaostrzenia kursu ze strony Urzędu? Niewykluczone. W tej chwili toczą się 4 sprawy, w których zagrożonych karą jest łącznie 19 menadżerów. Są to między innymi osoby zarządzające w spółkach z sektora fitness i dealerzy samochodów ciężarowych.
Jaka kara grozi za zawieranie porozumień ograniczających konkurencję?
Dla przypomnienia, kara do 2 mln zł grozi osobom zarządzającym, które umyślnie doprowadziły do naruszenia przez firmę zakazu zawierania porozumień ograniczających konkurencję. Warunkiem ukarania menadżera jest ukaranie samego przedsiębiorcy.
Zagrożenie jest duże, a Prezes UOKIK ma swobodę w określaniu wysokości kary. Opublikowanie przez Urząd wyjaśnień ma bardzo duże znaczenie. Dzięki nim będzie można próbować skutecznie kwestionować karę przed sądem. Wytyczne oczywiście nie zastępują obowiązujących przepisów, ale Prezes UOKIK powinien się ich trzymać – w myśl zasady pogłębiania zaufania obywateli do administracji publicznej.
Jak wygląda procedura?
Wysokość kary będzie ustalana w kilku etapach. Po pierwsze pod uwagę brany będzie charakter naruszenia prawa konkurencji w danej sprawie. Najsurowiej karane będą zmowy między konkurentami. Za poważne naruszenie Prezes UOKIK traktuje z kolei narzucanie cen odsprzedaży np. w relacjach z dystrybutorami. Od wagi naruszenia (bardzo poważne/poważne/pozostałe) zależeć będzie wysokość kwoty bazowej kary. Kwota bazowa będzie modyfikowana na dalszych etapach oceny.
Drugi etap
Na drugim etapie Urząd bada jaka była rola menadżera w naruszeniu prawa i czy były okoliczności łagodzące lub obciążające. Osoba, która była organizatorem zmowy cenowej musi liczyć się z większą karą niż jego bierny uczestnik. Okolicznością łagodzącą może być z kolei współpraca z Prezesem UOKIK w toku postępowania antymonopolowego. Każdemu zachowaniu będzie przypisany stopień wpływu (wysoki/średni/umiarkowany) od niego będzie zależało jaki mnożnik do kwoty bazowej zastosuje Urząd. Okoliczności łagodzące mogą obniżyć karę o maksymalnie 50%. Okoliczności obciążające mogą ją podwyższyć – o maksymalnie 50%.
Recydywa
Kolejny czynnik brany pod uwagę to czas trwania naruszeń i ewentualna „recydywa”. Znacznie surowiej potraktowane będzie funkcjonowanie przez wiele lat w tajnym kartelu niż przejściowe „dokręcenie śruby” dystrybutorom. Z podwyżką kary muszą się liczyć menadżerowie, na których Urząd nałożył kiedyś karę.
… i zarobki
Na koniec bada się czy ustalona na wcześniejszych etapach kwota pieniężna jest adekwatna do zarobków danego menadżera i jak te zarobki mają się do jego ogólnej sytuacji ekonomicznej.
Jak widać, nowy Prezes UOKIK nie próżnuje. Być może na urlop wybiera się dopiero w sierpniu…
Autorem artykułu jest aplikant adwokacki Jakub Sadurski.
Dowiedz się więcej:
- 10 rzeczy, o których warto pamiętać przy tworzeniu treści reklamowych
- Współpraca na potrzeby realizacji celów zrównoważonego rozwoju
- 10 obowiązków przedsiębiorcy, które powinien znać i stosować
- 10 wskazówek, na co zwrócić uwagę podczas kontroli i przeszukania przez UOKiK
- Ryzyko gun jumpingu w transakcjach M&A – nowy odcinek podcastu