31 grudnia 2023 r. wpłynął do Sejmu rządowy projekt nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Projekt ma za zadanie wdrożyć unijną dyrektywę ECN+. Tempo prac legislacyjnych przyspieszyło dopiero po tym, jak Komisja Europejska zwróciła się do Polski w związku z brakiem implementacji dyrektywy w terminie. Obecnie opóźnienie wynosi ponad dwa lata (termin implementacji minął 4 lutego 2021 r.).
Dlaczego powinienem się zainteresować tą nowelizacją?
Rzadko kiedy prowadząc bieżącą działalność gospodarczą myślimy o tym, jak wygląda postępowanie antymonopolowe przez Prezesem UOKiK. Możemy zatem, jako przedsiębiorcy, wpadać w pułapkę myślenia o tej nowelizacji jako czymś, co nas w ogóle nie dotyczy.
Powinniśmy jednak pamiętać, że każdy rodzaj działalności gospodarczej wiąże się z pewnym, mniejszym lub większym ryzykiem naruszeniem reguł wolnej konkurencji. Ich konsekwencją jest postępowanie przed Prezesem UOKiK.
Każdy przedsiębiorca powinien mieć wobec tego możliwość wykazania, że organ antymonopolowy stawiając mu określony zarzut – myli się. Ponadto, organ powinien wyczerpująco informować, jaki zarzut stawia przedsiębiorcy i dlaczego. Przeszukania powinny być możliwie najmniej inwazyjne, a urzędnicy nie powinni zbierać dokumentów, które nie mają związku z daną sprawą.
Jakie zmiany przewiduje projekt i co oznaczają one dla przedsiębiorców?
Projekt zawiera dużo zmian – dlatego wymieniamy jedynie najważniejsze z nich. Nowe przepisy wprowadzają:
- tzw. Parental Liability. W praktyce oznacza to możliwość uwzględnienia przy obliczaniu kary za naruszenie reguł konkurencji przez przedsiębiorcę dodatkowo obrotu „przedsiębiorcy wywierającego decydujący wpływ” (np. spółki matki ). W ustawie znajdzie się domniemanie, że przedsiębiorca wywiera decydujący wpływ, jeżeli jego udział w kapitale przedsiębiorcy, na którego wywiera on decydujący wpływ przekracza 90%.
- nowy model obliczania kar proceduralnych (np. za utrudnianie przeszukania) – do 3% obrotu zamiast do 50 mln EUR
- nowy model obliczania kar za opóźnienie w wykonaniu decyzji – do 5% dziennego obrotu za każdy dzień naruszenia zamiast do 10 tys. EUR za dzień
- zmiany instytucjonalne – kadencyjność Prezesa UOKiK, zapewnienie bezstronności i przeciwdziałanie konfliktowi interesów
- zmiany w przepisach dotyczących kontroli i przeszukań (m. in. uregulowanie Legal Professional Privilege, doprecyzowanie przepisów o pomocy policji w przeszukaniach, zmiany w zakresie uzyskiwania zgody sądu na przeszukanie)
- obowiązek Szczegółowego Uzasadnienia Zarzutów przy wszczęciu postępowania antymonopolowego a nie na jego końcu. Wzmocni to prawo przedsiębiorcy do obrony.
Na jakim etapie jest projekt?
Podczas posiedzenia Sejmu w dniach 7-9 lutego 2023 r. odbyło się pierwsze czytanie projektu, teraz sprawą zajmie się sejmowa komisja Gospodarki i Rozwoju. Szacujemy, że parlament przyjmie ustawę dopiero w II kwartale 2023 r. Zwracamy jednak uwagę na bardzo krótkie vacatio legis – 14 dni.
Śledzimy prace legislacyjne nad tym projektem – będziemy Państwa informować na bieżąco o ich przebiegu.
Autorem artykułu jest Mateusz Restel.
Dowiedz się więcej:
- Podcast „M&A^2, czyli Mirek i Asia o mergerach i antymonopolu”
- Nowe obowiązki raportowania wynikające z Rozporządzenia EUDR
- Zmiany w regulaminach skierowanych do konsumentów – Nextbike z karą ponad 791 tys. zł
- MrBeast – Przegrana batalia prawna przez youtubera
- Zatory płatnicze – wracają twarde interwencje Prezesa UOKiK