7 grudnia 2020 r. Prezes UOKiK poinformował o wydaniu decyzji w sprawie zmowy na warszawskim rynku ciepła. Według urzędników, przedsiębiorcy zawarli porozumienie ograniczające konkurencję, które trwało w latach 2014 – 2017. Geneza ich współpracy miała jednak sięgać lat 2012 – 2013, kiedy Veolia zapowiedziała budowę elektrociepłowni w Warszawie. Zdaniem Prezesa UOKiK porozumienie miało polegać na podziale rynku: jeden przedsiębiorca skupił się na wytwarzaniu ciepła, a drugi na jego sprzedaży. Obie spółki rzekomo ustaliły wspólnie swoją strategię przetargową i cenową. Najważniejsze jednak, że Prezes UOKiK równocześnie z ukaraniem Veolia ukarał członka jej zarządu – karą finansową w wysokości 200 000,00 zł.
Co na to prawo?
W razie stwierdzenia, że przedsiębiorca naruszył prawo konkurencji odpowiedzialność może ponieść także osoba zarządzająca. Jest to jednak możliwe tylko, jeśli w ramach sprawowania swojej funkcji w czasie, kiedy naruszono prawo, umyślnie dopuściła do jego naruszenia przez swoje działanie lub zaniechanie. Jeżeli Prezes UOKiK ustali, że doszło do złamania prawa, może w decyzji nakładającej na przedsiębiorcę karę pieniężną ukarać osobę zarządzającą karą finansową w wysokości do 2 000 000 zł.
Kim jest osoba zarządzająca?
Przepisy są bardzo oszczędne w wyjaśnieniu tego pojęcia. Ustawa mówi tylko, że jest to „osoba kierująca przedsiębiorstwem, w szczególności osoba pełniąca funkcję kierowniczą lub wchodząca w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy”. Ustawa powinna być w tym zakresie interpretowana bardzo wąsko, co znaczy że jako „osobę zarządzającą” powinno się traktować wyłącznie prezesów lub członków zarządów spółek kapitałowych. W przypadku spółek osobowych mogą to być ich wspólnicy. Z kolei w przypadku działalności gospodarczej wpisanej do CEiDG osobą zarządzającą będzie sama osoba fizyczna prowadząca tę działalność. Wynika to z faktu, że osoba taka musi zarządzać tj. móc podejmować decyzje najwyższego szczebla, kierujące działaniem całego przedsiębiorcy.
Na gruncie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów nie wszyscy zajmujący w przedsiębiorstwie wysokie stanowiska mogą być uznani za osoby zarządzające. Nie powinni być uznawani za takie osoby kierownicy departamentów spółki, czy też osoby pełniące funkcje wyłącznie wykonawcze. Problem w tym, że dopiero czas pokaże, jakie znaczenie nada przepisowi praktyka Prezesa UOKiK oraz sądów rozpoznających odwołania od jego decyzji. Biorąc pod uwagę tendencję urzędników do przyznawania sobie więcej uprawnień, niż to wynika z przepisów, istnieje ryzyko, że będą próbowali rozszerzać znaczenie tego pojęcia.
Co dalej?
Ukarany w tej sprawie z pewnością skorzysta z przysługującego mu prawa i złoży odwołanie od decyzji Prezesa UOKiK. Możemy być jednak pewni, że nie będzie to ostatni przypadek skorzystania przez organ z tego instrumentu. Mało kto pamięta, że Prezes UOKiK może też nałożyć karę na osobę zarządzającą przedsiębiorcą, który złamał zakaz stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Biorąc pod uwagę, że UOKiK wydaje rocznie kilkadziesiąt decyzji dotyczących tzw. ZIKów, worek z karami może dopiero się otwierać, a przyszły rok – przynieść dla biznesu wiele przykrych niespodzianek.
Autorem artykułu jest adwokat Krzysztof Witek.
Dowiedz się więcej:
- Podcast „M&A^2, czyli Mirek i Asia o mergerach i antymonopolu”
- Nowe obowiązki raportowania wynikające z Rozporządzenia EUDR
- Zmiany w regulaminach skierowanych do konsumentów – Nextbike z karą ponad 791 tys. zł
- MrBeast – Przegrana batalia prawna przez youtubera
- Zatory płatnicze – wracają twarde interwencje Prezesa UOKiK