W obecnych czasach wielu przedsiębiorców przenosi swój biznes do Internetu. Z dnia na dzień otwiera się coraz więcej nowych sklepów internetowych oferujących różnorodne towary i usługi. Kluczowym elementem każdego sklepu działającego on – line są zdjęcia produktów. Nikt z nas nie wyobraża sobie bowiem kupowania towarów „na oślep”. Przy tworzeniu oferty sklepu internetowego warto więc pamiętać o prawach autorskich.
Prawo autorskie chroni każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Co do zasady fotografia stanowi utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Jeżeli chcemy więc wykorzystać daną fotografię na naszej stronie niezbędna jest zgoda twórcy. Taka zgoda może zostać wyrażona na dwa sposoby – przedsiębiorca otrzymuje licencję na wykorzystanie danego zdjęcia lub fotograf przenosi na przedsiębiorcę majątkowe prawa autorskie do fotografii. W każdym przypadku twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Pamiętać również należy, że publikacja zdjęcia wymaga oznaczenia zdjęcia imieniem i nazwiskiem lub pseudonimem autora.
KIEDY FOTOGRAFIA JEST UTWOREM?
Fotografię można zaliczyć jako utwór w rozumieniu prawa autorskiego, jeżeli posiada „indywidualny charakter” tzn. cechuje ją inwencja i samodzielność artystyczna. Mówiąc prostszym językiem, fotograf dokonał świadomie czynności, które ostatecznie nadały fotografii cech twórczych m.in.
- fotografia zostanie zaplanowana (dokonano aranżacji przedmiotu) i został nadany fotografii odpowiedni charakter;
- dokonano świadomego wyboru kompozycji obrazu, kadrowania oraz momentu fotografowania;
- ustalono głębię, ostrość i perspektywę fotografowania;
- wykorzystano świadomie oświetlenie oraz ustawiono rekwizyty/osoby przedstawione na zdjęciu.
W takim przypadku możemy mówić o działaniu twórczym i kreatywnym i taka fotografia będzie korzystała z ochrony prawnoautorskiej.
CZY ZDJĘCIA PRODUKTÓW KORZYSTAJĄ Z OCHRONY PRAWOAUTORSKIEJ?
Prawo autorskie nie chroni jednak tych fotografii, które mają charakter „rejestracyjny” i powstały jedynie po to, aby oddać cechy obiektu, który w ten sposób zostaje w sposób jak najbardziej wierny odzwierciedlony, bez nadawania mu cech osobistych pochodzących od autora zdjęcia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 23 października 2019 r. sygn. akt I ACa 125/18). Nie podlegają więc ochronie przykładowo zdjęcia towarów ustawionych na białym tle często używane w sklepach internetowych oferujących kosmetyki lub żywność, przykładowo:
Przedsiębiorcy mogą je zatem swobodnie wykorzystywać i modyfikować. Nie muszą też uiszczać za nie opłaty licencyjnej ani też obawiać się odszkodowań za wykorzystanie zdjęcia bez zgody twórcy.
PODSUMOWANIE
Każda fotografia posiadająca indywidualny charakter będzie przedmiotem prawa autorskiego i tym samym jej użycie wymaga zgody twórcy. Fotografowi przysługuje również prawo do wynagrodzenia za korzystanie z takiej fotografii.
Fotografie mające jedynie charakter rejestracyjny nie są chronione prawem autorskim, a tym samym ich wykorzystanie nie wymaga zgody twórcy.
Podsumowując powyższe zdjęcie buta na białej ścianie nie korzysta z ochrony, natomiast zdjęcie buta na ścianie, na której wiszą obrazy, a but został ustawiony w specyficzny sposób już będzie z takiej ochrony korzystać.
Autorką wpisu jest aplikantka radcowska Katarzyna Kozyra
Przeczytaj więcej:
- Prezes UOKiK opublikował nowe Wyjaśnienia
- Podcast „M&A^2, czyli Mirek i Asia o mergerach i antymonopolu”
- Nowe obowiązki raportowania wynikające z Rozporządzenia EUDR
- Zmiany w regulaminach skierowanych do konsumentów – Nextbike z karą ponad 791 tys. zł
- MrBeast – Przegrana batalia prawna przez youtubera