8 września 2020 r. Komisja Europejska opublikowała dokument, w którym przedstawiła wyniki analiz funkcjonowania przepisów dotyczących relacji wertykalnych, czyli np. między producentami / importerami a ich dystrybutorami. Obecnie obowiązujące przepisy (Rozporządzenie oraz Wytyczne w sprawie porozumień wertykalnych[1]) wygasają 31 maja 2022 r., więc warto sprawdzić – jakie narzędzia funkcjonują w praktyce, a jakie są przestarzałe i utrudniające prowadzenie biznesu.
Wielkie oczekiwania… ale niewielkie niespodzianki
W wyniku prawie dwuletnich konsultacji wskazano, że zarówno Rozporządzenie jak i Wytyczne są przydatne, jednakże regulacje te nie są wystarczające dla sektora e-commerce oraz nowych technologii. W ostatnich latach rynek zmienił się diametralnie, zwłaszcza z powodu sprzedaży online i pojawienia się nowych graczy rynkowych w postaci platform internetowych.
Regulacje z przed prawie 10 lat nie przewidziały obecności niektórych podmiotów czy form prowadzenia biznesu. Pojawiają się również nowe ograniczenia dla przedsiębiorców w związku z np. zakazami sprzedaży towarów przez platformy, bądź ograniczenia sprzedaży online przez dystrybutorów. Nie dostosowanie przepisów do nowej, szybko zmieniającej się rzeczywistości, wpływa negatywnie na dostosowanie się przedsiębiorców do prawa konkurencji. Z tego powodu konieczne jest wprowadzenie zmian, które wpłyną na poprawę pewności prawa, a tym samym przewidywalności otoczenia biznesowego.
Komisja Europejska zwróciła uwagę również na wzrost stosowania przed przedsiębiorców modelu dystrybucji selektywnej oraz wzrost stosowania modelu dystrybucji wyłącznej w sektorze e-commerce.
Komisja Europejska wskazała, że zachowania i przyzwyczajenia konsumentów uległy znacznej zmianie wraz ze wzrostem sprzedaży online. Z przeprowadzonych badań wynika, że od roku 2008 liczba osób kupujących online wzrosła o ponad 100%. Obecny model kupowania przez konsumentów można określić jako płynny, wielokanałowy proces, podczas którego z łatwością przechodzą oni ze sklepów online do stacjonarnych, bądź na odwrót. Takie zachowanie konsumentów ma ogromny wpływ na politykę sprzedażową wielu firm. Chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom klientów, firmy muszą przeorganizować swoją działalność w taki sposób, aby spełnić oczekiwania klientów, a jednocześnie zachować pewien standard oferowanych przez nich usług lub towarów.
Wyniki konsultacji nie są szczególnie zaskakujące. Od wielu lat Komisja wskazuje, że w związku z rozwojem rynku e-commerce oraz pojawianiem się nowych podmiotów czy też produktów oferowanych online, konieczne jest wprowadzenie zmian w obowiązujących regulacjach. Sektor prywatny również postuluje o wprowadzenie regulacji, które będą dostosowane również do świata online.
Co jeszcze może zrobić Komisja aby przedsiębiorcom żyło się lepiej?
Wielu respondentów konsultacji wskazało, że trudnością jest dostosowanie się do poszczególnych rynków, gdyż krajowe organy ochrony konkurencji oraz sądy odmiennie interpretują przepisy Rozporządzenia oraz treść Wytycznych. Ciężko jest jednak stwierdzić czy Komisja podejmie w tym zakresie jakieś kroki. Różnice interpretacyjne zawsze będą się pojawiać, gdyż prawo konkurencji nie jest odrębnym bytem, który jest oderwany od przepisów krajowych.
Jednak jest możliwość ułatwienia przedsiębiorcom życia. Wyniki publicznych konsultacji pokazują, że wiele podmiotów uważa, że przepisy Rozporządzenia jak i treść Wytycznych są zbyt skomplikowane. Przedsiębiorcy mają trudności z dostosowaniem się do tych uregulowań, gdyż nie są one zrozumiałe. Niejasne słownictwo, wiele negacji w jednym zdaniu oraz złożona budowa zdania – to wszystko powoduje, że ciężko jest zrozumieć i dostosować swoje działanie do obowiązujących regulacji.
Potrzebne zmiany, ale co dalej?
Komisja Europejska ogłosiła, że w ciągu kilku następnych tygodni dokona oceny ewaluacji przepisów dotyczących porozumień wertykalnych. Podmioty zainteresowane będą mogły ponownie się wypowiedzieć w ramach konsultacji publicznych o ocenie dokonanej przez Komisję. Konsultacje mają mieć miejsce jeszcze pod koniec tego roku. W 2021 r. Komisja przedstawi projekt nowych przepisów.
Można mieć jednak nadzieję, że w końcu pojawią się nowe regulacje na poziomie unijnym, które pozwolą na ujednolicenie praktyk krajowych organów konkurencji zwłaszcza w zakresie działalności na rynkach funkcjonujących online.
[1] Rozporządzenie Komisji (UE) nr 330/2010 z dnia 20 kwietnia 2010 r. w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych (Dz. U. UE. L. z 2010 r. Nr 102, str. 1) oraz Wytyczne w sprawie ograniczeń wertykalnych (Dz. U. UE. C. z 2010 r. Nr 130, str. 1)
Dowiedz się więcej:
- Odpowiedzialność karna podmiotów zbiorowych – kolejne podejście rządu do zmiany przepisów?
- Ruszył sezon łowiecki Prezesa UOKiK: pierwszą ofiarą Biedronka.
- (Nie)przeciętny slogan reklamowy
- Banki zdjęć – jak nie wpaść w pułapkę?
- Kancelaria Affre i Wspólnicy otrzymała 4 wyróżnienia w rankingu „Rzeczpospolitej”!